ابزارهای متحرک ارتودنسی یکی از انواع ابزارهای ارتودنسی هستند که می توانند از دهان خارج شوند زیرا به دندان ها متصل نمی شوند. آنها به صورت سفارشی تولید می شوند تا متناسب با دهان هر بیمار باشند تا به طرح درمان ارتودنسی بیمار کمک کنند. آنها می توانند مال اکلوژن های ساده را اصلاح کنند. ارتودنتیست شما طرح درمان ارتودنسی شما را مشخص خواهد کرد.

به طور کلی، ابزارهای متحرک ارتودنسی به دو دسته تقسیم می شوند، دسته اول برای جابجایی های ساده دندان ها مناسب هستند. دسته دوم ابزارهای متحرک ازتودنسی برای جابجا کردن فک ها (مندیبل و ماگزیلا) مناسب است.

آنها به گونه ای طراحی شده اند که با استفاده از فنرها، پیچ ها، و دیگر اجزاء مکانیکی به دندان ها فشار وارد می کنند. باید دقت کنید که ابزارهای متحرک ارتودنسی تنها جابجایی های در حد نوک دندان ها را انجام می دهند. علاوه بر این، آنها می توانند در کنار درمان های پیچیده تر ارتودنسی استفاده شوند تا تأثیر ابزارهای ثابت ارتودنسی را افزایش دهند.

ارتودنسی متحرک

مزایای ابزارهای متحرک ارتودنسی

استفاده از ابزارهای متحرک ارتودنسی به میزان قابل توجهی محدودتر از گذشته است، اما برخی مزایا دارند، که عبارتند از:

• شما می توانید برای تمیز کردن آنها را از دهان خارج کنید.
• وقتی نیاز است تنها نوک دندان ها جابجا شوند، استفاده از آنها راحت تر از ابزارهای ثابت ارتودنسی است.
• در صورت وجود درد یا موقعیت غیر قابل تحمل، می توانید آنها را به طور موقت از دهان خارج کنید.
• در مورد موقعیت های حساس اجتماعی، می توانید آنها را از دهان خارج کنید.
• آنها کمتر جلب توجه می کنند.
• استفاده از آنها راحت است و حتی دندانپزشک عمومی هم می تواند درمان با آنها را انجام دهد.
• آنها لابراتوار ساخته می شوند بنابراین مدت زمانی که مجبورید روی صندلی دندانپزشکی سپری کنید کوتاه خواهد بود.
• آنها گران قیمت نیستند.

محدودیت های استفاده از ابزارهای متحرک ارتودنسی

ارتودنتیست ها بر اساس دفورمیتی (بد شکلی) دندان ها و فک ها، بهترین ابزارها

ارتودنسی متحرک

را ترجیح می دهند. برخی از مال اکلوژن ها با ابزارهای متحرک درمان می شوند و ناهماهنگی های دیگر نیاز به ابزارهای ثابت دارند.

برای استفاده از این نوع ابزارهای متحرک ارتودنسی محدودیت هایی وجود دارد، که عبارتند از:

• آنها برای مال اکلوژن های ساده کاربرد دارند.
• ابزارهای متحرک ارتودنسی نمی توانند چندین چرخش را اصلاح کنند.
• بیمارانی که همکاری نمی کنند ممکن است در درمان های طولانی مدت ابزار را از دهان خارج کنند.
• تحمل ابزارهای پایین راحت نیست و آنها نمی توانند راحت باشند.

جابجایی دندان ها با ابزارهای ثابت ارتودنسی

سه دسته جابجایی دندان با ابزارهای متحرک ارتودنسی وجود دارد:

دسته اول: افزایش محیط پیرامونی قوس دندانی یا وسیع کردن آن. قسمت آکریلیکی ابزار متحرک، قسمت های دیگر پلیت آکریلیکی را کنار یکدیگر نگه می دارد و یک جک اسکرو در پلیت آکریلیکی تعبیه شده است. جک اسکرو یکی از اجزاء فعال پلیت وسیع کننده است. نیروی سنگینی که اسکرو بوجود می آ.رد به سرعت از بین می رود. وقتی جک اسکرو به اندازه یک چهارم باز می شود، دندان ها را 25/0 میلی متر جابجا کرده است.

دسته دوم: تغییر وضعیت دندان ها به صورت تکی درون قوس دندانی. در این مورد، فنرهایی که برای گیره های جابجایی تکی دندان ها تعبیه شده اند اجزاء نگهدارنده هستند. Adams clasp، Circumferential Clasp، و Lingual Extension Clasp نمونه های گیره های نگهدارنده هستند، آنها باید در کلینیک تنظیم شوند.

دسته سوم: فرو کردن دندان در حفره یا بیرون آوردن دندان از حفره. بر اساس تشخیص ارتودنتیست، ابزارهای متحرک ارتودنسی برای فرو بردن دندان در حفره مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع ابزارهای ارتودنسی متحرک

• ابزارهای اکتیو یا فعال (دندان ها را جابجا می کنند/ در رشد تغییر ایجاد می کنند)، از جمله ابزارهای مکانیکی، و ابزارهای فانکشنال
• ابزارهای پسیو یا غیر فعال، از جمله ریتینرها و فضا نگهدارها

فضا نگهدار Space retainer

هر دندان شیری به عنوان یک فضا نگهدار برای دندان دائمی بعدی نیز عمل می کند. اگر شما یک دندان شیری را به علت پوسیدگی یا وجود حفره، یک التهاب یا آسیب و حادثه، پیش از موعد از دست بدهید، باید جایگزینی برای آن قرار داده شود. این ابزار متحرک است و تنها شب ها استفاده می شود. این ابزار کمک می کند فضای بین دندان ها باز باقی بماند تا دندان دائمی بیرون بیاید. بیمار به هیچ درمان فعالی برای دندان یا اصلاح فک نیاز ندارد.

اکتیو پلیت Active plate

اکتیو پلیت (پلیت فعال) نوعی ابزار متحرک با اجزاء فنری برای جابجا کردن دندان ها، یا پیچ هایی برای افزایش عرض فک است. وسیع کردن قسمت قدامی جلوی فک بالا، وسیع کردن قوس های دندانی از عرض، وسیع کردن همزمان جلو و عقب فک ها. اکتیو پلیت ها زمانی مفید هستند که تنها چند میلی متر فضا نیاز است. یک زمان کشش حداقل 16 ساعته در طول روز، برای بوجود آوردن بهترین نتایج توصیه می شود. برای حرکت دادن پیچ ها، بیماران دو کلید تغییر وضعیت دریافت می کنند، یکی صاف و دیگری خمیده. عنصر فعال پلیت وسیع کننده یک پیچ است که به گونه ای قرار داده می شود که اجزاء پلیت را کنار یکدیگر نگه می دارد. این پیچ فشار سنگینی بوجود می آورد که به سرعت تنزل پیدا می کند. اکثر پیچ ها در هر چرخش کامل 1 میلی متر باز می شوند، بنابراین هر یک چهارم چرخش 25/0 میلی متر جابجایی دندان ها را انجام می دهد. این اندازه نباید از یک میلی متر در ماه فراتر بود. یک چهارم چرخش در هفته و نه بیشتر، و در زمانی که ابزار داخل دهان است باید فعال شود. اسپرینگ ها توسط کارکنان مطب فعال می شوند.

ساده ترین استفاده پلیت های اکتیو اصلاح کراس بایت قدامی ماگزیلا است. در افراد بزرگسال بایت پلین های خلفی لازم هستند تا اجازه دهند عمل شفاف سازی دندان های پیشین فک بالا به منظور حرکت آنها خارج از کراس بایت (نصف تاج دندان یا بیشتر پوشش داده می شود) انجام شود.

اکتیو پلیت در میدلاین قوس دندانی فشرده ماگزیلا را وسیع خواهد کرد که این کار را تماماً با تغییر زاویه نوک دندان های عقب به سمت باکال انجام می دهد، نه با باز کردن شکاف وسط سقف دهان. بنابراین، این نوع ابزار برای کراس بایت های اسکلتی یا وسیع کردن دندانی، بیش از 2 میلی متر در هر طرف، مناسب نیست.

بایت جامپر Bite jumper

این نوع ابزار نوعی ابزار فانکشنال ارتودنتیک است. این ابزار با کنترل رشد اجزاء فک و تنظیم عملکردهای زبان، جویدن و لب ها عمل می کند. بایت جامپری که توسط یک دندانپزشک استفاده می شود دو میله برای جابجا کردن فک پایین رو به جلو، و یک پیچ در هر دو فک، برای وسیع کردن آنها دارد. معمولاً تنها پیچ ها در فک پایین باید اضافه شوند.

اکتیویتورها Activators

این ابزار نوعی ابزار فانکشنال ارتودنتیک است. این ابزار با کنترل رشد اجزاء فک ها و تنظیم عملکردهای زبان، جویدن، و لب ها کار می کند. ابزارهایی که توسط یک دندانپزشک استفاده می شوند عبارتند از اکتیویتور- انعطاف پذیر- باز، بایونیتور، اکتیویتور برلاینر.

ابزار فانکشنال فرانکل Frankel functional appliance

این ابزار نوعی ابزار فانکشنال ارتودنتیک است. این ابزار با کنترل رشد اجزاء فک و تنظیم عملکردهای زبان، جویدن، و ال ها کار می کند. در نگاه اول نسبتاً بزرگ به نظر می رسد، اما در حقیقت آنها بیشترین راحتی را ارائه می دهند زیرا جابجابب زبان محدود نیست.

ابزار نگه دارنده/ بریس های نگه دارنده Retention appliance / Retention braces

این ابزارها/ بریس ها، پس از اتمام درمان ارتودنسی فعال استفاده می شود و از دندان های درمان شده و وضعیت فک ها محافظت می کند. گیره های نگه دارنده معمولاً تنها شب ها استفاده می شوند. از آنجا که متأسفانه دندان ها در تمام طول عمر وضعیت خود را تغییر می دهند، باید  از یک نگه دارنده در تمام طول عمر استفاده شود. به عنوان یک فرد بزرگسال، استفاده گاهگاهی از آنها (دو شب در طول هفته) کفایت می کند.

اینویزیلاین Invisalign

یکی از گزینه های شناخته شده برای جابجایی ارتودنتیک دندان ها اینویزیلاین است. اگر می خواهید با احتیاط دندان های خود را صاف کنید، اینویزیلاین ها می توانند گزینه های خوبی برای شما باشند. اینویزیلاین، بدون استفاده از بریس های ثابت، می تواند به شما دندان هایی صاف بدهد. طرح درمان شامل چندین الاینر متحرک است، بنابراین شما مجبور نیستید براکت ها و سیم های فلزی را استفاده نمایید. تکمیل درمان با استفاده از اینویزیلاین تا 15 ماه طول می کشد، و لازم است یک دسته الاینرها را استفاده نمایید. اکثر بیماران مجبور هستند الاینرهای جدید را هر دو هفته یک مرتبه تعویض نمایند. برداشتن الاینرهای اینویزیلاین بر خلاف بریس های ثابت کار راحتی است، بنابراین هنگام غذا خوردن و نوشیدن، به راحتی می توان آنها را خارج نمود.

ابزارهای متحرک با فنرها برای تغییر وضعیت تک دندان ها

در اصل، ابزارهای متحرک با فنرها برای جابجایی دندان ها تنها از قسمت نوک به سمت جلو، و کمان لبی برای فلر شدگی بیش از 3-4 میلی متری دندان های پیشین استفاده می شدند، اما کنترل ریشه نیاز است.

آیا بیماران می توانند نوع درمان ارتودنسی خود را انتخاب کنند؟

خیر. بر اساس نوع مال اکلوژن، متخصص ارتودنسی تصمیم می گیرد کدام ابزار باید برای بیمار استفاده شود.

درمان با استفاده از ابزارهای متحرک ارتودنسی چقدر طول خواهد کشید؟

طول درمان با استفاده از ابزارهای متحرک ارتودنسی به نوع مال اکلوژن، وخامت آن، فشردگی و نامرتبی دندان ها، نحوه قرار گیری فک ها، و غیره بستگی دارد. در برخی موارد، ابزارهای ثابت و متحرک ارتودنسی با یکدیگر استفاده می شوند. ارتودنستیت زمان تقریبی درمان را در جلسه اول تخمین می زند.

چه زمانی بیماران باید از ابزارهای متحرک ارتودنسی استفاده کنند؟

ابزارهای ارتودنسی در دو صورت استفاده می شوند، اول، اصلاح فک ها، دوم، به عنوان ریتینر در انتهاب درمان ارتودنسی ثابت.

مقایسه ارتودنسی ثابت و متحرک

اگر قرار باشد محل قرار گیری فک ها اصلاح شود، ارتودنسی متحرک باید استفاده شود، اما اگر قرار باشد دندان ها جابجا شوند، ارتودنسی ثابت استفاده می شود.

آیا با ابزارهای متحرک ارتودنسی می تواند غذا خورد؟

توصیه می شود قبل از خوردن غذا ابزار متحرک ارتودنسی خود را از دهان خارج کنید. بلافاصله پس از خوردن غذا و مسواک زدن دندان ها باید ابزار متحرک ارتودنسی را مجدداً در جای خود قرار دهید. برای داشتن دندان های سالم تر و تمیزتر باید رژیم غذایی سالمی داشته باشید. غذاهای غنی از ویتامین ها و مواد معدنی بخورید. از خوردن غذاهای چسبناک و سفت با ارزش غذایی پایین خودداری کنید.

در طول استفاده از ابزارهای متحرک ارتودنسی از چه نوشیدنی هایی باید پرهیز کرد؟

قبل از مصرف نوشیدنی های گاز دار، شیرین، و نوشیدنی های انرژی زا، و نوشیدنی های رنگی، ابزار ارتودنسی خود را از دهان خارج کنید. بلافاصله پس از آن دندان های خود را مسواک بزنید و ابزار خود را در جای خود قرار دهید.