در این نوشته می خوانید:
کودک شما به تازگی در مطب دندانپزشکی عکس رادیوگرافی گرفته است. چرا باید ارتودنتیست تصویر رادیوگرافی دیگری بگیرد؟ در واقع، چرا ارتودنتیست ممکن است تصویر رادیوگرافی نیاز داشته باشد؟
اهمیت رادیوگرافی در ارتودنسی
تصاویری که با اشعه ایکس گرفته می شوند و در متون پزشکی تحت عنوان رادیوگرافی نامیده می شوند، تصاویری هستند که با عبور اشعه از درون بدن و برخورد آنها به سنسورها (یا در دستگاه های قدیمی تر، به یک تکه فیلم) در طرف مخالف خلق می شوند. اشعه های ایکس این قابلیت را دارند تصاویری بوجود بیاورند که تفاوت های موجود در تراکم بافت هایی که از میان آنها عبور می کنند را نشان دهند. “سایه ها” روی سنسورهای دیجیتالی یا فیلم ها انداخته می شوند تا اجازه دهند پزشک قسمت هایی که با پوست و استخوان پنهان شده اند را مشاهده نماید.
رایج ترین رادیوگرافی هایی که با اشعه ایکس و توسط دندانپزشک عمومی گرفته می شوند بایت وینگ نامیده می شوند. در بایت وینگ، دندانپزشک از تعداد اندکی از دندان ها تصویری با جزئیات می گیرد که سلامت مینای دندان ها، کانال های داخلی، و ریشه ها را نشان می دهد. مینای دندان و پر شدگی های دندان ها متراکم تر هستند و در رادیوگراف ها سفید ظاهر می شوند. استخوان اطراف دندان ها، کانال های ریشه ها و پوسیدگی ها از تراکم کمتری برخوردار هستند، بنابراین، تیره تر دیده می شوند. دندانپزشک ها برای تعبیر سایه های تیره و روشن آموزش دیده اند به گونه ای که می توانند بافت های عادی را از بافت های غیر عادی تشخیص دهند.
استفاده از اشعه ایکس و تصاویر رادیوگرافی در ارتودنسی، به دلایل متعددی ضروری است. نخست اینکه، ارتودنتیست ها نیز دندانپزشک هستند و گرچه تمرکز آنها روی چیزهای متفاوتی است اما مسئولیت مشترک آنها شناسایی آسیب های بنیادی، در صورت وجود آنها است. این مشکلات و آسیب ها عبارتند از آبسه، تومور، و چیزهایی دیگری که ضرورتاً به طور مستقیم به صاف کردن دندان ها مربوط نمی شوند. هر چند بسیار نادر است اما در بسیاری موارد چنین آسیب هایی برای نخستین مرتبه توسط ارتودنتیست ها شناسایی می شوند و می توان دندان ها یا حتی زندگی فردی که برای درمان مراجعه می کند را نجات داد.
دومین دلیلی که ارتودنتیست تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس می گیرد کمک به تشخیص و درمان مشکلات ارتودنسی است. تمرکز تصاویر رادیوگرافی بیشتر روی وضعیت و نحوه قرار گیری دندان ها و فک ها نسبت به یکدیگر است، تا وضعیت تک تک دندان ها، مانند آنچه در بایت وینگ نمایش داده می شود. تمرکز ویژه ارتودنتیست ها روی دندان های از دست رفته، دندان های اضافی، دندان های نهفته، دندان هایی که جابجا شده اند، و نیز ریشه های بلند، کوتاه یا بد شکل دندان ها است.
مشکلات فک ها عبارتند از خیلی بلند، خیلی کوتاه، نامتقارن، یا خیلی از هم دور یا به هم نزدیک بودن، یا بد شکل بودن استخوان ها. تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس اطلاعات لازم را در اختیار ارتودنتیست ها قرار می دهند که به آنها کمک می کنند مشخص کنند مشکلات کجا وجود دارند، و بهترین راه برای اصلاح آنها کدام است. اندازه، شکل، و موقعیت دندان ها و استخوان در تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس نشان می دهند آیا جراحی یا کشیدن دندان ضرورت دارد یا خیر.
علاوه بر این، ارتودنتیست ها در طول درمان نیز تصویر رادیوگرافی می گیرند تا بتوانند مشاهده کنند روند درمان چگونه در حال پیشرفت است. همه تأثیرات درمان ارتودنسی با چشم غیر مصلح قابل مشاهده نیستند. هرچند خیلی نادر است، اما جابجا کردن دندان ها در برخی افراد (حدود 2%) موجب کوتاه شدن ریشه دندان ها می شود. ارتودنتیست ها باید این را در طول درمان ارتودنسی بررسی کنند تا بتوانند مشخص نمایند آیا درمان ممکن است طول بکشد و چرا این اتفاق رخ خواهد داد. گاهی اوقات ارتودنتیست ها مشاهده می کنند که دندان ها چطور در حال جابجایی هستند تا به آنها کمک کند طرح درمان را نهایی سازند.
پس از درمان، تصویر رادیوگرافی نهایی گرفته می شود تا نتایج درمان مورد ارزیابی قرار بگیرند و توصیه های لازم برای فرایندهای ضروری دیگر (مانند دندان های عقل) داده شوند. پس به شکل ایده آل، یک تصویر رادیوگرافی در ابتدای درمان گرفته می شود، یک تصویر شش ماه تا یک سال بعد گرفته می شود تا روند درمان پیگیری شود، و یک تصویر پس از برداشتن براکت ها از روی دندان ها گرفته می شود. میزان اشعه ایکس که برای گرفتن هر یک از این تصاویر رادیوگرافی به بیمار وارد می شود کمتر از اشعه ای است که با قرار گرفتن در کنار یک هواپیمای معمولی فرد دریافت می کند.
انواع تصاویر رادیوگرافی در ارتودنسی
تصویر برداری داخل دهانی
رایج ترین نوع تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس که ارتودنتیست ها از شما می خواهند بگیرید، داخل دهانی هستند. این نوع تصاویر از داخل دهان گرفته می شوند و تصویری با جزئیات کامل از فک ها و دندان ها ارائه می دهند. انواع مختلفی از تصاویر رادیوگرافی داخل دهانی وجود دارند، از جمله بایت وینگ، اکلوزال، و پری آپیکال. این نوع تصاویر، نمایی نزدیک از تاج و ریشه دندان ها ارائه می دهند. تصاویر اکلوزال و پری آپیکال نمایی از دندان ها داخل استخوان های فک ارائه می دهند.
رادیوگرافی خارج دهانی
تصاویر رادیوگرافی خارج دهانی در ارتودنسی چندان رایج نیستند، اما هنوز هم برای برخی اهداف درمانی خاص استفاده می شوند. این تصاویر، به جای آنکه از داخل دهان گرفته شوند، از خارج دهان گرفته می شوند و به جای ارائه تصویری با نمای نزدیک، نمایی از کل دهان و گاهی اوقات از کل جمجمه ارائه می دهند. اینگونه تصاویر، بویژه برای درمان هایی مانند ارتودنسی فک و صورت مفید هستند که به منظور اصلاح رشد ساختار صورت استفاده می شوند.