در این نوشته می خوانید:
- 1 چه کسانی دچار انکیلوز دندان می شوند؟
- 2 عوامل خطر برای بروز جوش خوردن دندان
- 3 علل انکیلوز دندان کدامند؟
- 4 علائم و نشانه های جوش خوردن دندان
- 5 انکیلوز دندان چگونه تشخیص داده می شود؟
- 6 مشکلات احتمالی ناشی از جوش خوردن دندان کدامند؟
- 7 انکیلوز دندان چگونه درمان می شود؟
- 8 چگونه می توان از جوش خوردن دندان پیشگیری کرد؟
- 9 چه پیش بینی می توان از انکیلوز دندان داشت؟
انکیلوز دندان شرایط نادری است که مشخصه ویژه آن جوش خوردن دندان با استخوان و جلوگیری از بیرون آمدن دندان و جابجایی ارتودنتیک است. الیاف پریودنتال لیگامان توسط یک “تیغه استخوانی” از بین می رود و ریشه دندان به استخوان آلوئولار جوش می خورد. در واقع انکیلوز زمانی اتفاق می افتد که تحلیل جزئی ریشه دندان وجود دارد که با ترمیم سمنتوم یا عاج دندان دنبال می شود. این باعث یک واحد شدن ریشه دندان با استخوان آلوئولار می شود، و عموماً پس از ضربه اتفاق می افتد. با این حال، همیشه هم تحلیل ریشه منجر به انکیلوز دندان نمی شود.
انکیلوز دندان می تواند هم دندان های شیری و هم دندان های طبیعی را تحت تأثیر قرار دهد و می تواند در هر زمانی در طول فرایند رشد اتفاق بیفتد و منجر به پایین ماندن دندان انکیلوز شده از سطح دندان های مجاور شود. علاوه بر این، دندان های مولر دائمی کمتر از دندان های مولر شیری تحت تأثیر این شرایط قرار می گیرند. تعداد مختلفی از دندان ها می توانند این شرایط را داشته باشند.
پس از بیرون آمدن، این دندان مانع هر گونه تغییر تطبیقی می شود. در کودکانی که در حال رشد هستند، دندان انکیلوز شده پایین تر از سطح دندان های مجاور قرار می گیرد که تحت تأثیر قرار نگرفته اند، و استخوان آلوئولار آنها به الگوی رشد طبیعی خود ادامه می دهد. اختلال، می تواند منجر به از دست رفتن دندان مولر باقی مانده و دندان های مجاور، بواسطه پوسیدگی و کرم خوردگی و بیماری های پریودنتال، و نیز بد شکلی اسکلت صورت (کاهش ارتفاع قسمت پایین صورت، جلو آمدگی نسبی مندیبل، و اپن بایت خلفی) شود. اصلی ترین مشخصه باقی ماندن ثانویه دندان مولر، غیر همسطح شدن دندان ها است که می تواند منجر به بروز مال اکلوژن شود.
چه کسانی دچار انکیلوز دندان می شوند؟
- انکیلوز دندان نوعی اختلال مادرزادی نادر است که شیوع آن ناشناخته است. وجود علائم می تواند از بدو تولد اتفاق بیفتد.
- هم زنان و هم مردان تحت تأثیر قرار می گیرند.
- در سراسر دنیا، افراد با همه نژادها و از همه گروه های قومی می توانند تحت تأثیر قرار بگیرند.
عوامل خطر برای بروز جوش خوردن دندان
- سابقه خانوادگی مثبت می تواند یکی از مهم ترین عوامل خطر برای بروز انکیلوز دندان باشد، زیرا می تواند ارثی نیز باشد.
- عوامل دیگر که می توانند به این شرایط مربوط باشند عبارتند از آسیب و حادثه، عفونت، و التهاب.
مهم است دقت کنید که داشتن یک عامل خطر به این معنا نیست که فرد حتماً این شرایط را خواهد داشت. عامل خطر موجب بالا رفتن احتمال بروز خطر در فرد در مقایسه با افراد دیگر می شود که این عوامل خطر را ندارند. برخی از این عوامل خطر مهم تر از دیگر عوامل هستند. بعلاوه، نداشتن عامل خطر نیز به این معنا نیست که فرد با این شرایط مواجه نخواهد شد. همیشه مهم است که راجع به تأثیر عوامل خطر با دندانپزشک ها صحبت شود.
علل انکیلوز دندان کدامند؟
- ریشه یابی بروز انکیلوز دندان نامشخص خواهد ماند اما استعداد ژنتیکی انکیلوز دندان با وراثت غالب اتوزومال نیز مطرح هستند.
- بروز خانوادگی این اتفاق در چندین خانواده مشاهده شده است.
- آسیب، ضربه، التهاب، یا عفونت نیز می توانند نقش داشته باشند.
اتوزومال غالب: شرایط اتوزومال غالب تهدیدات یا اختلالاتی هستند که زمانی وجود دارند که تنها یک کپی از جهش روی یک کروموزومی به ارث برده می شود که غیر جنسی است. در این نوع شرایط، فرد یک کپی معمولی و یک کپی جهش یافته از ژن دارد. ژن غیر عادی عالب است، و تأثیرات ژنی که درست عمل می کند را می پوشاند. اگر فردی شرایط اتوزومال غالب دارد، احتمال انتقال ژن غیز عادی به فرزندان او 50% است، که ژن های غیر عادی را به ارث نمی برند، و این شرایط در آنها گسترش نخواهد یافت یا آن را به فرزندان خود مخنتقل نخواهند کرد.
علائم و نشانه های جوش خوردن دندان
بر اساس فراوانی علائم و نشانه های مشاهده شده در دندان های انکیلوز شده، اطلاعات زیر باید مورد توجه قرار گیرند:
- شایع ترین علامت در 80- 99 درصد موارد: کاهش تعداد دندان ها.
- علامت شایع در 30- 79 درصد موارد: ناهنجاری مینای دندان.
- علامتی که گاهی اوقات در 5- 29 درصد موارد مشاهده می شود: انحناء و خمیدگی انگشت پنجم.
- دیگر علائم و نشانه ها عبارتند از: ناهنجاری عاج دندان.
انکیلوز دندان چگونه تشخیص داده می شود؟
معاینات بالینی و تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس اصلی ترین روش های تشخیص انکیلوز دندان هستند.
بعضی از شرایط بالینی علائم و نشانه های مشابهی دارند. ممکن است لازم باشد دندانپزشک بررسی های دیگری انجام دهد تا احتمال دیگر شرایط بالینی را رد کند و به یک تشخیص قطعی برسد.
مشکلات احتمالی ناشی از جوش خوردن دندان کدامند؟
مشکلات احتمالی ناشی از انکیلوز دندان عبارتند از:
- دفورمیتی یا بد شکل شدن دهان
- مشکلات زیبایی
- از دست رفتن دندان
این مشکلات می توانند با یا بدون درمان ظاهر شوند، و در برخی موارد، در نتیجه درمان نیز می توانند بروز پیدا کنند.
انکیلوز دندان چگونه درمان می شود؟
درمان های پیشنهادی این مشکل عبارتند از:
- کشیدن دندان شیری انکیلوز شده تا مطمئن شد دندان دائمی به رشد خود ادامه خواهد داد
- جراحی اکسپوز، برای محافظت یا تغییر محل دندانی که در حال بیرون آمدن است.
چگونه می توان از جوش خوردن دندان پیشگیری کرد؟
- انکیلوز دندان ممکن است قابل پیشگیری نباشد، اگر این شرایط در یک خانواده ارثی باشد.
- تست ژنتیک والدینی که منتظر تولد فرزند خود هستند (و نیز اعضای مرتبط خانواده)، و تشخیص های پیش از تولد (تست مولکولی جنین در طول دوران باداری) می توانند به درک بهتر خطرات در طول بارداری کمک کنند.
- اگر سابقه خانوادگی این شرایط وجود دارد، مشاوره ژنتیک به تشخیص خطرات قبل از تصمیم گیری برای بچه دار شدن کمک خواهد کرد.
- تحقیقات فعال در حال انجام است تا امکان درمان و پیشگیری از اختلالات ارثی و اکتسابی مشخص شود.
- معاینات منظم با فواصل زمانی مشخص با بررسی های فیزیکی و آزمایشات توصیه می شوند.
- با مداخلات زود هنگام با درمان ارتودنسی می توان دندان شیری انکیلوز شده را کشید و فضای ایجاد شده را حفظ نمود و مانع از دست رفتن فضای ایجاد شده شد، تا زمانی که دندان دائمی رشد کند.
چه پیش بینی می توان از انکیلوز دندان داشت؟
- پیش بینی انکیلوز دندان به وخامت علائم و نشانه ها، و مشکلات همراه با آنها (در صورت وجود) بستگی دارد
- افرادی که شرایط متوسط دارند، آینده ای بهتر از کسانی دارند که علائم و مشکلات وخیم دارند.
- عموماً، تشخیص می تواند بر اساس مورد انجام شود.