در این نوشته می خوانید:
آیا کودک شما انگشت خود را می مکد؟ در نوزادان و کودکان، مکیدن انگشت کاملاً طبیعی است و عموماً چیز نگران کننده ای نیست. اکثر کودکان این عادت را به صورت خود به خود در سن 2 تا 4 سالگی ترک می کنند. اما اگر این عادت تا سنین 5 و 6 سالگی هنوز به قوت خود باقی مانده باشد، این عادت می تواند برای دندان ها و سلامت عمومی دهان مشکلات جدی بوجود بیاورد.
خوشبختانه، با کمک یک دسته فرایندها و ابزارها می توان مشکلات ارتودنسی در نتیجه ی مکیدن انگشت را برطرف کرد و در بسیاری مواقع می توان مانع بروز آنها شد. اگر نگران این موضوع هستید که عادت مکیدن انگشت در کودک شما موجب آسیب به ساختار دندان های او شود، برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه کمی وقت بگذارید تا در درجه ی اول متوجه شوید چرا کودکان انگشت خود را می مکند، چه زمانی این عادت مشکل محسوب می شود و با خواندن مطالب زیر متوجه خواهید شد چگونه می توان آن را درمان کرد.
دلایل مکیدن انگشت در کودکان
کودکان با تمایل طبیعی به مکیدن انگشت متولد می شوند، و برخی از آنها این کار را از وقتی درون شکم مادر هستند انجام می دهند. این تمایل معمولاً طی چند سال نخست زندگی ادامه دارد و معمولاً کودک برای آرام کردن خود آن را انجام می دهد. گاهی اوقات این عادت جنبه ی درمانی دارد و اغلب در زمان های بروز استرس و نگرانی و ناراحتی نوعی واکنش به شرایط محسوب می شود. به محضی که کودک به این نتیجه برسد که مکیدن انگشت در زمان احساس خستگی، گرسنگی، بی حوصلگی یا بی قراری، راهی برای رسیدن به حس آرامش و راحتی است، تعجبی ندارد که می تواند برای کودکان نوپا به یک عادت تبدیل شود. در اکثر کودکان، این تنها بخشی از رشد کودک محسوب می شود. با این حال، کودکانی که تا زمان رفتن به مدرسه همچنان این عادت را با خود به همراه دارند قطعاً در آینده با مشکلات جدی مواجه خواهند بود و شاهد عوارض منفی آن خواهند بود.
چه زمانی عادت مکیدن انگشت یک مشکل جدی محسوب می شود؟
شاید این یک قانون کلی نباشد که اگر عادت مکیدن انگشت تا بعد از 5 سالگی تداوم داشته باشد قطعاً منجر به بروز مشکل خواهد شد. علاوه بر اینکه ممکن است کودک به خاطر داشتن این عادت بچگانه در مدرسه مورد تمسخر قرار گیرد، احتمالاً این کودکان بیشتر با مشکلات گفتاری، سلامتی و مشکلات ارتودنسی مواجه هستند.
مشکلات گفتاری: مکیدن انگشت می تواند منجر به نوک زبانی حرف زدن کودک یا ناتوانی او در تلفظ صحیح برخی حروف مانند “ت” و “د” شود، که ممکن است در آینده نیاز به گفتار درمانی داشته باشد.
میکروب ها: اغلب کودکان به طور مرتب دست های خود را نمی شویند، به این معنا که میکروب های زیادی روی انگشت ها انباشته می شوند و با بردن آنها به سمت دهان، این میکروب ها به دهان منتقل می شوند. هر چه کودک بیشتر در معرض میکروب قرار داشته باشد، احتمال بیمار شدن او افزایش می یابد. در نتیجه ی میکروب های موجود در دهان، مکیدن انگشت مزمن می تواند باعث بروز عفونت یا ایجاد پینه روی پوست شود.
مشکلات ارتودنسی: مکیدن دائم و با شدت انگشت می تواند منجر به کج شدن دندان ها و رشد نادرست فک ها شود و قرار دادن دندان های بالا و پایین روی یکدیگر و جویدن را دشوار خواهد کرد. گاهی اوقات پیشرفت برخی مشکلات ارتودنسی ممکن است به درمان ارتودنسی نیاز داشته باشند، بنابراین نسبت به این مشکلات هوشیار باشید.
مشکلات ارتودنسی همراه با مکیدن انگشت
احتمال بروز مشکلات جدی ارتودنسی در کودکانی که به صورت غیر ارادی و غیر فعال انگشتان خود را در دهان نگه می دارند کمتر از کودکانی است که انگشت خود را با شدت می مکند. مکیدن انگشت مداوم، شدید و طولانی مدت در کودکان نو پا یکی از عوامل اصلی بروز مشکلات گسترده ی دهانی است. از جمله مشکلات شایع ارتودنسی که با مکیدن انگشت بروز می یابند عبارتند از کج و ناصاف شدن دندان ها و رشد نادرست فک ها.
کج و ناصاف بودن دندان ها
مکیدن انگشت می تواند به مال اکلوژن یا کج شدن دندان ها ختم شود. اغلب، این کجی دندان ها به دو صورت مشاهده می شود: اپن بایت قدامی و کراس بایت خلفی.
اپن بایت قدامی شرایطی است که با بستن بایت، دندان های جلوی فک بالا و پایین به یکدیگر نمی رسند. در کراس بایت خلفی نیز فک بالا برای فک پایین خیلی باریک است و باعث می شود دندان های فک بالا به درستی روی دندان های فک پایین قرار نگیرند و تعدادی از دندان های فک پایین در خارج از قوس دندانی بالا قرار گیرند. معمولاً اگر مکیدن انگشت همان اوایل ترک شود اپن بایت قدامی به صورت خود به خود اصلاح خواهد شد. اما، کراس بایت خلفی به صورت خود به خود اصلاح نخواهد شد و قطعاً درمان ارتودنسی، مانند وسیع کننده ی کام و بریس نیاز خواهد داشت.
رشد نادرست فک ها
در صورتی که کودک تا سالهای پس از پیش دبستانی همچنان عادت مکیدن انگشت را با خود داشته باشد، نه تنها دندان ها، بلکه کل دهان و فک تحت تأثیر قرار خواهند گرفت. در بسیاری از مواقع، با کج شدن دندان ها، ممکن است فک ها نیز به درستی روی یکدیگر قرار نگرند. در اینصورت، ممکن است کودک در جویدن عادی نیز با مشکل مواجه شود و در فک پایین خود درد و ناراحتی احساس کند و بازدم را با لب های باز انجام دهد.
مکیدن انگشت می تواند روی درون دهان، سقف دهان و زبان، نیز تأثیر سوء داشته باشد. در حالت عادی، با قرار گرفتن دندان ها روی یکدیگر باید زبان روی سقف دهان قرار گیرد. کودکانی که قرار داشتن انگشت در دهان مانع بسته شدن طبیعی دهان آنها شده است اغلب حین استراحت زبان خود را در پایین و جلوی دهان قرار می دهند. این می تواند عملکرد طبیعی زبان حین حرف زدن (موجب نوک زبانی حرف زدن شود) یا غذا خوردن را تغییر دهد. از طرف دیگر، از آنجا که انگشت به سقف دهان فشار وارد می کند، ممکن است کام (سقف دهان) کودک خیلی بلند و باریک شود، که منجر به بروز مشکلات وخیم تر مربوط به کجی دندان ها خواهد شد.
پیشگیری و درمان به کمک ارتودنسی
اگر کودک شما قبلاً با اینگونه مشکلات مواجه بوده است، برای اصلاح آنها می توان از درمان های زود هنگام ارتودنسی کمک گرفت. اگر کودک پیش دبستانی شما انگشت خود را می مکد، و به نظر می رسد که این مشکل رو به وخامت می رود، می توانید هم اکنون وارد عمل شوید و برای ترک آن اقدام کنید. سعی کنید به کودک خود یادآوری کنید تا انگشت خود را از دهان خارج کند و با کمتر شدن تعداد دفعات مکیدن انگشت، او را تشویق کنید و به او جایزه دهید تا برای کم شدن این عادت بیشتر تلاش کند. در طول شب یا در مواقعی که بیشتر این کار را انجام می دهد، می توانید دست او را بانداژ کنید یا برای او دستکش بپوشید تا از بردن انگشت ها به سمت دهان خودداری کند.
دیگر راه هایی که برای ترک این عادت به کودک کمک می کنند عبارتند از ابزارهای اولیه ی ارتودنسی. در صورتی که کودک پس از سن 6 سالگی هنوز انگشت خود را دائماً به شدت می مکد، ارتودنتیست می تواند ابزار خاصی درون دهان او قرار دهد که مکیدن انگشت را برای کودک ناراحت کننده خواهد کرد. این ابزار ترک عادت مکیدن انگشت به دندان های فک بالا متصل می شوند و به پشت دندان های فک بالا فشار خفیفی وارد می کنند یا زمانی که کودک تلاش می کند انگشت خود را به دهان ببرد مانع ورود انگشت به دهان خواهد شد در نتیجه بردن انگشت به دهان ناراحت کننده خواهد بود.
هر چند اکثر کودکان با بزرگتر شدن به صورت خود به خود عادت مکیدن انگشت را ترک می کنند، اما پس از 4 سالگی کودک، مراقب تعداد دفعات تکرار آن در طول روز و شدت آن باشید. اگر کودک شما این عادت را پیش از بروز مشکل ترک نکند، باید کارهای ارتودنسی بیشتری انجام شوند تا دندان های کج و بایت مشکل دار اصلاح شوند. به همین دلیل پیشگیری بهتر از درمان است، حتی اگر نیاز به استفاده از ابزارهای ارتودنسی ترک عادت مکیدن انگشت باشد.