در این نوشته می خوانید:
کاهش ابعاد مزیودنتال مینای دندان یکی از رایج ترین کارهایی است که در درمان ارتودنسی با ابزارهای ثابت و نیز ابزارهای پلاستیکی شفاف انجام می شود. صرف نظر از اصطلاحات مختلفی که برای این تکنیک انتخاب می شوند، ساییدن سطوح اینتر پروکسیمال (بین دندانی) مینای دندان، برای بهبود وضعیت قرار گیری دندان ها و ثبات بیشتر نتایج در طولانی مدت انجام می شود. استریپینگ (تراش و ساییدن) سطوح بین دندانی برای اصلاح عدم هماهنگی در اندازه دندان ها انجام می شود.
استریپینگ بین دندانی در شش مرحله
برای کاهش مینای بین دندانی از روش های مختلفی استفاده می شود، اما روند انجام آنها عموماً به این صورت انجام می شود:
- طرح درمان دقیق: مطالعه و بررسی قالب گرفته شده از دندان ها می تواند مشخص نماید چه مقدار از سطح دندان ها نیاز به اصلاح دارد. با یک بررسی دقیق می توان طرح درمان را مشخص نمود و پیش بینی کرد وضعیت نهایی دندان ها به چه شکل خواهد بود. با استفاده از تصاویر رادیوگرافی درجه بندی شده می توان مشخص نمود چه مقدار از مینای دندان باید تراشیده شود.
- دسترسی به فضای بین دندان ها: به طور کلی، توصیه می شود قبل از استریپینگ دندان ها یک ابزار ثابت روی دندان ها قرار بگیرد و ابتدا دندان هایی که پیچ خورده اند صاف شوند. با انجام این مرحله ابتدایی و صاف کردن دندان ها می توان نقاط تماس صحیح را مشخص نمود. با استفاده از کویل اسپرینگ (نوعی فنر ارتودنسی)، سپراتور (separator یا جدا کننده) یا وج چوبی (wooden wedge) قابلیت مشاهده و دسترسی مکانیکی به سطوح پروکسیمال دندان ها بهبود پیدا خواهد کرد.
- محافظت از بافت های نرم: بر اساس راهنمای کوچک کردن دندان ها (ARS) یک سیم اندیکاتور از جنس برنج یا استیل باید در قسمت لثه های سطح تماس قرار بگیرد تا از بافت های بین دندانی محافظت کند. استفاده از یک سپراتور یا وج فلزی نیز می تواند خطر جراحات لثه ای بین دندانی را به حداقل برساند.
- تراش مینای بین دندانی: تراش یا برداشت مینای مزیودیستال با روش دستی یا مکانیکی (تصاویر A- G) انجام می شود. در گذشته از نوارهای استریپ ساینده دسته دار استفاده می شد که به خاطر وقت گیر بودن، دشواری در استفاده از آنها برای دندان های عقب، و ایجاد شیارهای غیر قابل بازگشت روی سطح درمان شده، مورد انتقاد بودند. امروزه نوارهای استریپ دستی (تصاویر A و B) برای مواردی استفاده می شوند که مقدار اندکی از مینای دندان باید کاسته شود و معمولاً در ابتدا یا انتهای فرایند استریپ کردن از آنها استفاده می شود. از مته های ARS دارای سری بی خطر (تصویر C) برای کاهش مینای بین دندانی و پیشگیری از زخمی شدن دیواره های بین دندانی استفاده می شود. به جای آنها، نوار های استریپ فلزی (تصاویر D و E) دیسک های پوشیده از الماس (تصویر F) یا دیسک های سگمنت که روی یک سری شاتل سوار می شوند و حرکات نوسانی یا رفت و برگشتی دارند (تصویر G) به شهرت رسیده اند. سیستم دیسک های سگمنت، بررسی های چشمی و هندسی را نسبت به دیسک هایی که به طور کامل می چرخند، ممکن ساخته اند. از محافظ دیسک ها (تصویر H) که روی هندپیس یا دیسک های استریپ پوشیده از الماس سوار می شوند، می توان برای محافظت از دندان های مجاور استفاده کرد که تراشیده نشده اند. عموماً به ارتودنتیست ها توصیه می شود آغاز فرایند استریپینگ را به صورت محتاطانه انجام دهند. قبل از پیش رفتن و برداشت مقدار زیادی از یک سمت دندان، مقدار اندک مینای دندان باید به طور متقارن بین هر دو سطح تماس دندان تقسیم و برداشته شود. پیشرفت کاهش اینتر پروکسیمال را می توان با گیج هایی بررسی نمود که برای اندازه گیری ضخامت استفاده می شوند (تصویر I).
- پولیش و صیقلی کردن سطوح مینای دندان: گوشه های اینتر پروکسیمال با یک فرز یا مته الماس سه گوشه مخروطی- شکل، گرد می شوند. دیواره های پروکسیمال دندان با دیسک های مخصوصی کانتور می شوند تا به ساختار قابل قبولی برسند. مرحله نهایی با ابزارهای بسیار نرم یا ژل اسید فسفوریک 37% انجام می شود. البته برخی ارتودنتیست ها تمایل چندانی برای استریپینگ با مواد شیمیایی ندارند زیرا مینای دندان اچ شده به شدت مستعد از دست دادن مواد معدنی (دمینرالیزیشن) است. بعلاوه، هرچند در برخی مطالعات اثبات شده است که سیلانت نهایی سطح دندان می تواند، نسبت به سطح دست نخورده مینای دندان و مینای دندان استریپ شده، سطح نرم تری ایجاد کند، اما از نظر بالینی، استفاده از سیلانت پس از استریپ کردن به ندرت امکان پذیر است. نکته آخر اینکه، دشواری های تکنیکی در خشک نگه داشتن محیط دندانی که روی آن کار می شود، تأخیر در فرایند معدنی سازی مجدد داخل دهان، همگی مانع سیلانت سطح نهایی مینای دندان می شوند.
- درمان موضعی با محلول: به منظور تقویت قابلیت معدنی سازی مجدد سطح تراشیده شده نهایی، برای احتیاط بهتر است بعد از ARS یک ژل فلورایده تجویز شود. برخی محققان معتقدند این کار ضروری نیست و تنها در صورتی آن را توصیه می کنند که با دو مرتبه استفاده روزانه از دهانشویه فلورایده دندان به دما حساسیت داشته باشد.
چه مقدار از مینای بین دندان ها را می توان بدون خطر تراشید؟
اکنون همه دندانپزشک ها به این اتفاق نظر رسیده اند که 50% از مینای بین دندان ها حداکثر مقداری است که می توان از سطح دندان تراشید بدون اینکه هیچ خطر دندانی یا پریودنتالی وجود داشته باشد. با تراشیدن مینای پنج فاصله تماسی بین دندان های جلو و هشت فاصله تماسی باکال در یک قوس دندانی می توان به ترتیب فضای تقریباً 5/2 میلی متری و 4/6 میلی متری ایجاد نمود.
این میزان کاهش به نوع دندان و محل قرار گیری آن بسیتگی دارد. مثلاً می توان از سطح تماس دندان های قسمت باکال حداکثر 1 میلی متر تراشید، در حالی که از سطح تماس دندان های جلوی فک پایین نباید بیشتر از 75/0 میلی متر تراشید، زیرا دیواره های پروکسیمال آن نازک تر هستند. علاوه بر این، ارتودنتیست باید تفاوت ضخامت پروکسیمال مینای دندان های مختلف را در نژادهای مختلف مورد توجه قرار دهد.
در مقاله بعد به بیان جنبه های دیگر این فرایند خواهیم پرداخت…